Geschiedenis
In de 13e eeuw heette Hoensbroek ‘Broek’, wat ‘moeras’ betekent. In 1388 werd het afgescheiden van Heerlen en geschonken aan ridder Herman Hoen. Zijn familie werd vanaf die tijd ‘Hoen van den Broeck’ genoemd en nog later ‘Van Hoensbroeck’. Het werd één van de aanzienlijkste adellijke families in Limburg. Herman Hoen bouwde vervolgens het welbekende kasteel Hoensbroek.
Kasteel Hoensbroek
Het kasteel van Hoensbroek is één van de grootste kastelen van Nederland. Het oudste gedeelte van het kasteel, met name de hoge ronde toren, dateert van rond het jaar 1360. In 1225 was er op deze plek al een voorloper, het zogeheten ‘motte-burcht’. Later werd de plek omgetoverd tot een versterkt huis. Doordat Hoensbroek een strategische ligging aan de belangrijke handelsroutes naar Maastricht en Keulen had, werd het kasteel in verschillende fasen uitgebouwd tot de grootste burcht tussen Maas en Rijn. Het kasteel bevat 67 zalen, vertrekken en ruimtes. Vandaag de dag is Kasteel Hoensbroek een ware trekpleister. Een bezoek aan het fantastische slot is een heuse belevenis voor jong en oud.
Auvermoermenkes
Elk kasteel kent zijn eigen sagen en legendes. Zo ook Kasteel Hoensbroek. Vroeger vertelden de mensen rondom het kasteel elkaar verhalen over de Auvermoermenkes. Zoals eerder verteld, is Hoensbroek ontstaan in een zeer drassig gebied.
Tegen de heuvels lagen bossen en velden, in het dal moeras doorsneden door beekjes. Een van deze oudste waterwegen werd de Auvermoer genoemd; waarschijnlijk een verbastering van Alde-moer, alde-moeder, oude moeder. Deze beek heet tegenwoordig de Caumerbeek. Een andere verklaring van de naam Auvermoerbeek herinnert aan de Auvermannetjes die vroeger in de Auverberg woonden. Het woorddeel ‘moer’ zou verwijzen naar moeras. (KasteelHoensbroek, sd)
De Auvermannetjes waren kabouters die onder de grond leefden en niet graag bij mensen in de buurt kwamen. ’s Nachts kwamen de mannetjes uit hun holen om keukengerei te lenen van de rijke mensen. Wanneer je ’s avonds geklop hoorde, wist je dat je je keukengerei voor de deur moest zetten. De volgende ochtend stond het dan weer keurig schoongemaakt én glimmend gepoetst op de stoep. De mannetjes deden deze klusjes in ruil voor het lenen, maar ook in ruil voor lekkere hapjes. Het klinkt alsof de mannetjes nog helemaal niet zo naar waren. Dit klopt op zekere hoogte. Wanneer alles volgens plan verliep, hadden de mensen alleen maar profijt aan de kabouters. Echter wanneer de ventjes wisten dat ze werden bespied, waren ze zeker niet zo onschuldig. Er gaat namelijk ook een verhaal rond van een man die heel nieuwsgierig naar de mannetjes was. Nadat hij de pannen buiten neer had gezet, probeerde hij stiekem door het sleutelgat naar buiten te kijken. Hij hoopte zo dat hij nog meer te weten kwam over de mannetjes. Helaas zag één mannetje dit en blies boos door het sleutelgat. Hij blies zo hard dat hij de man een oog uitblies.
Bibliografie
- KasteelHoensbroek. (sd). KasteelVerhalen. Opgehaald van kasteelhoensbroek: https://www.kasteelhoensbroek.nl/het-kasteel/kasteelverhalen/
- Rijckheyt. (sd). Hoensbroek, kasteel. Opgehaald van rijckheyt: http://www.rijckheyt.nl/cultureel-erfgoed/hoensbroek-kasteel
- visitzuidlimburg. (sd). Kasteel Hoensbroek. Opgehaald van visitzuidlimburg: https://www.visitzuidlimburg.nl/te-doen-in-zuid-limburg/attracties-bezienswaardigheden/detail/kasteel-hoensbroek/9256/